Taluy là thuật ngữ chuyên ngành xây dựng. Đây là công thức tính độ dốc góp phần tăng tính an toàn cho các công trình, các đoạn đường. Cùng chúng tôi tìm hiểu về mái Taluy và quy định về độ dốc mái Taluy trong bài viết hôm nay.
Các khái niệm liên quan đến quy định về độ dốc mái Taluy
Taluy là gì?
Taluy là từ có nguồn gốc từ tiếng Pháp. Trong tiếng anh, Taluy sẽ là “slope”. Khi dịch sang tiếng Việt nó có nghĩa là sườn dốc, mái dốc. Hay hiểu cụ thể hơn, Taluy là những con dốc nghiêng so với mặt phẳng ngang mái đất, vạt nghiêng của một hố đào hay một nền đắp, một công trình dựng đúng để làm tăng độ vững chắc.
Với định nghĩa trên, khái niệm Taluy thường được sử dụng chủ yếu trong ngành xây dựng cầu đường hoặc mái nhà. Taluy không thể thiếu khi thực hiện công trình trên các đoạn đường đèo. Nếu để ý, khi di chuyển trên các đoạn đường đèo, bạn có thể hay bắt gặp biển báo “sạt lở Taluy âm, nguy cơ đứt đường”.
Taluy có 2 loại, đó là:
- Taluy âm: Là phần dốc mái tính từ mặt đường trở xuống
- Taluy dương: Là phần mái dốc tính từ mặt đường trở xuống.
Mái Taluy có tác dụng gì?
Mái Taluy có tác dụng chính là giữ cho vai đường không bị trượt, sạt lở.
Trong xây dựng đường, có hai độ dốc cần xem xét – theo chiều dọc và chiều ngang.
Độ dốc dọc là sự tăng hoặc giảm của đường khi nó đi qua hoặc dọc theo đường tâm của nó. Độ dốc khác là độ dốc ngang, hay thường gặp hơn là “dốc chéo”. Nó có thể được định nghĩa là sự khác biệt về độ cao giữa hai điểm trong một mặt cắt ngang được nối với nhau bằng một đường thẳng, chia cho khoảng cách giữa các điểm.
Độ dốc ngang là rất quan trọng trong thiết kế đường vì hai lý do: an toàn và thoát nước. Vượt dốc là một vấn đề an toàn vì nó ảnh hưởng đến khả năng lái xe của đường cao tốc đã hoàn thành. Ví dụ, một đường cong không được dốc đúng cách có thể trở thành một đường cong chết chóc. Đây cũng là vấn đề thoát nước vì cần phải khuyến khích nước, tuyết, v.v. chảy ra khỏi mặt đường.
Một đoạn mái Taluy đang bị hư hỏng
https://media1.nguoiduatin.vn/thumb_x640x360/media/le-nham-than/2018/11/29/cao-toc-nguoi-dua-tin.JPG
Cách tính độ dốc mái Taluy
Công thức tính Taluy
Độ dốc của mái Taluy được xác định bằng 2 đón vị: % và “1:n”.
- Với loại đơn vị là % thì hệ số mái dốc sẽ được tính bằng công thức: Độ đốc (%)= (Độ cao/Khoảng cách nằm ngang)x100.
- Với loại kí hiệu 1: n (trong đó 1 là chiều cao Taluy, tính theo đơn vị mét), n là khoảng cách nằm ngang tương ứng.
Độ dốc của Taluy càng lớn thì càng gây nguy hiểm và mất ổn định cho công trình. Chính vì thế, người thiết kế xây dựng phải giới hạn chỉ số này để thực hiện các biện pháp gia cố cho công trình. Một số biện pháp được nhiều người áp dụng như trồng cỏ trên mái Taluy, lát mái bằng các đá hộc hoặc tấm bê tông đúc sẵn. Bạn cũng có thể sử dụng biện pháp làm tường chắn để gia cố.
Quy định về độ dốc mái Taluy
Bộ luật dân cư quốc tế (IRC) quy định các yêu cầu tối thiểu đối với lớp phủ mái và bắt buộc sử dụng các hướng dẫn lắp đặt của nhà sản xuất lớp phủ mái. Cụ thể:
- Tấm lợp nhựa đường nên được lắp đặt trên mái dốc 2:12 hoặc lớn hơn (2015 IRC R905.2.2).
- Mái ngói bằng đất sét và bê tông nên được lắp đặt trên mái dốc 2,5: 12 hoặc lớn hơn (2015 IRC R905.3.2).
- Tấm lợp kim loại nên được lắp đặt trên mái dốc 3:12 hoặc lớn hơn (2015 IRC R905.4.2).
- Tấm lợp dạng cuộn có bề mặt khoáng chất phải được lắp đặt trên mái dốc 1:12 hoặc lớn hơn (2015 IRC R905.4.2).
- Tấm lợp bằng đá phiến nên được lắp đặt trên mái dốc 4:12 hoặc lớn hơn (2015 IRC R905.6.2).
- Ván lợp gỗ nên được lắp đặt trên mái dốc 3:12 hoặc lớn hơn (2015 IRC R905.7.2).
- Rung gỗ nên được lắp đặt trên mái dốc 3:12 hoặc lớn hơn (2015 IRC R905.8.2).
- Các mái xây dựng nên được lắp đặt trên độ dốc mái 0,25: 12 hoặc lớn hơn (2015 IRC R905.9.1), ngoại trừ các mái xây bằng nhựa than đá có độ dốc mái tối thiểu là 1/8 đơn vị chiều dọc trong 12 đơn vị chiều ngang (1 % dốc).
- Các tấm mái kim loại nên được lắp đặt trên mái dốc theo các đường nối cụ thể (2015 IRC R905.10.2):
- Tấm lợp sử dụng chất lỏng nên được lắp đặt trên mái dốc 0,25: 12 hoặc lớn hơn (2015 IRC R905.15.1).
- Tấm lợp quang điện nên được lắp đặt trên mái dốc 2:12 trở lên (2015 IRC R905.16.2).
Qua bài viết, hy vọng bạn đã biết được vai trò của việc tính độ dốc mái Taluy và quy định về độ dốc mái Taluy. Chúc các bạn hoàn thành mọi công trình với chất lượng tốt nhất!
